Mineralen

 Zowel vitamines als mineralen zijn zeer belangrijk voor de werking van lichamelijke processen. Vitamines zijn organische verbindingen en kunnen door bepaalde planten en dieren zelf aangemaakt worden. Mineralen daarentegen zijn anorganische verbindingen en moeten door planten worden opgenomen uit de aarde, dieren nemen ze op uit voeding of water. Mineralen worden dus niet door het lichaam aangemaakt. Enzymen en hormonen hebben mineralen nodig om optimaal te kunnen werken. Essentiële mineralen zijn calcium, fosfor, kalium, natrium, magnesium en zwavel. Soms wordt er ook wel eens gesproken over spoorelementen. Dit zijn mineralen waarvan het lichaam er maar een kleine hoeveelheid van nodig heeft om optimaal te werken. Voorbeelden van spoorelementen zijn ijzer, koper, kobalt, chroom, fluor, jodium, mangaan, molybdeen, selenium en zink. De belangrijkste mineralen en spoorelementen worden hieronder toegelicht.

Mineralen worden niet door het lichaam aangemaakt.

Calcium

Calcium is een mineraal dat het meest in ons lichaam voorkomt. Het is zeer belangrijk voor het opbouwen en het in stand houden van de botmassa en het gebit. Het is één van de belangrijkste bouwstoffen van het skelet. Calcium vitamine d bevindt zich verder ook in de organen, het bloed en de spieren. Het is rijkelijk aanwezig in zuivelproducten zoals melk en kaas. Ook brood, groenten, peulvruchten en aardappelen bevatten calcium maar in mindere hoeveelheden. De opname ervan wordt beïnvloed door een paar factoren. Vitamine D en voldoende beweging zorgen voor een verhoogde opname van calcium terwijl te weinig beweging en vitamine D de opname ervan doet dalen. De aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) aan calcium wordt geschat op minimaal 1 gram per dag. Een tekort aan calcium kan ontstaan door onvoldoende calcium in de voeding, verminderde opname ervan in de darmen door een darmziekte, een tekort aan vitamine D, een overmatig verlies aan calcium via de nieren door nierinsufficiëntie en een verminderde werking van de bijschildklieren. Een calciumtekort zal verschillende klachten met zich mee brengen. De kans op osteoporose stijgt waardoor de botten slapper zullen worden en er breuken kunnen ontstaan. De tanden worden zwakker en er kunnen beenkrampen voorkomen. Mensen met deze symptomen kunnen best de voeding aanpassen maar als dit niet lukt, zal een extra calciumtablet nodig zijn. Vitamine D wordt ook vaak voorgeschreven om de calciumopname te bevorderen. Wanneer er meer dan 2.5 gram calcium wordt opgenomen door het lichaam zal er een overmaat aan calcium ontstaan. Dit verhoogt het risico op nierstenen bij sommige mensen. Er kan ook verkalking van de nieren en bloedvaatwanden optreden.

Magnesium

Magnesium is een belangrijke voedingsstof voor de hersenen en wordt ook wel het anti-stress mineraal genoemd. Het ontspant de spieren, zenuwen en bloedvaten en draagt bij aan de energievoorziening van het lichaam. Het geeft ook stevigheid aan het skelet en is nodig voor de opbouw van spieren. Magnesium versterkt het geheugen en concentratievermogen. Het bevindt zich in groene bladgroenten, noten, sojabonen, peulvruchten en vis. De ADH aan magnesium is 300-350 milligram voor volwassen mannen en 250-300 milligram voor volwassen vrouwen. Zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven hebben meer magnesium nodig. Kinderen afhankelijk van hun leeftijd hebben dan weer minder nodig van dit mineraal. Mensen met een magnesiumtekort vertonen verschillende klachten zoals spierkrampen, spierzwakte, tintelingen, verminderd bewustzijn, epileptische aanvallen. Ook hartritmestoornissen kunnen optreden. Een oorzaak van het tekort is een verlaagde opname van magnesium in de voeding. Dit komt alleen voor bij ondervoeding en alcoholisten. Ook kan er een probleem zijn ter hoogte van de darm waar de opname gebeurt of bij langdurige diarree. De nieren kunnen te veel magnesium uitscheiden door bepaalde nierziektes of door het gebruik van plasmiddelen. Bij ernstige ziektes wordt het mineraal uit het bloed opgenomen en gaat zich nestelen in de lichaamscellen. Dit kan optreden bij ontregelde diabetes of alvleesklierontsteking. Bij een magnesiumtekort worden magnesiumtabletten voorgeschreven ter behandeling.

Magnesium geeft stevigheid aan het skelet, versterkt het geheugen, ontspant de spieren, zenuwen en bloedvaten en draagt bij aan de energievoorziening van het lichaam.

Ijzer

Ijzer is een belangrijk bestanddeel van het enzym hemoglobine, een onderdeel van rode bloedcellen. Rode bloedcellen zijn verantwoordelijk voor het transport van zuurstof doorheen het bloed. Er zijn twee soorten ijzer: heemijzer en non-heemijzer. Heemijzer bevindt zich alleen in dierlijke producten zoals vlees, vis en gevogelte terwijl non-heemijzer vooral aanwezig is in plantaardige voedingsmiddelen.  De ADH aan ijzer hangt af van de leeftijd, het geslacht en de ijzerstatus. Wanneer er in het lichaam niet genoeg ijzer aanwezig is, wordt er meer opgenomen. Kinderen jonger dan drie jaar hebben een hoge behoefte aan ijzer. Ook zwangere en menstruerende vrouwen hebben meer ijzer nodig. Doorgaans hebben volwassen mannen 9 milligram per dag nodig en volwassen vrouwen 15 milligram. Verschillende factoren hebben een invloed op de opname van beide ijzervormen. Koffie, thee en calcium verlagen de opname van de twee ijzersoorten. Vlees, vis en vitamine C zullen de opname van non-heemijzer verhogen. Wanneer het lichaam te weinig ijzer binnenkrijgt, ontstaat er bloedarmoede. Oorzaken van zo’n ijzertekort zijn menstruatie, zwangerschap, een tekort aan ijzer in de voeding, een operatie waarbij er veel bloed verloren wordt, interne bloedingen of stress. Klachten van vrouwen met een ijzertekort zijn vermoeidheid, een bleke huid, ademhalingsmoeilijkheden bij inspanning, hoofdpijn, hartkloppingen, een gebrekkige eetlust en tintelende handen en voeten. Een ijzertekort kan terug aangevuld worden door middel van ijzertabletten.

Heb je nog vragen of wens je advies, contacteer dan onze Viata apotheker.