De 9 vaakst voorkomende spijsverteringsstoornissen

1. Gastro-oesofageale reflux (GOR)

De medische term die men voor brandend maagzuur of zure oprispingen gebruikt, is gastro-oesofageale reflux (afgekort tot GOR). Hierbij stroomt de maaginhoud terug in de slokdarm en veroorzaakt het maagzuur een brandend gevoel. Reflux komt meestal voor na de maaltijd of ’s nachts. 

Veel mensen hebben af en toe last van reflux. Pas vanaf dat reflux minstens twee keer per week voorkomt, spreken we van GOR. De symptomen van GOR kunnen een behoorlijke impact hebben op je dagelijks leven. De vaakst voorkomende symptomen van GOR zijn: een brandend gevoel in de slokdarm, pijn in de borst, slechte adem, misselijkheid en pijn in het bovenste gedeelte van de darmen. 
GOR kan veroorzaakt worden door bepaalde voedingsmiddelen zoals vetrijke voeding, koffie en pikant eten. Door deze voedingsmiddelen te vermijden, kun je ook de klachten van reflux doen afnemen. Verder kunnen maagzuurremmers of ander medicatie helpen om de klachten de verzachten. Wanneer maagzuurremmende medicijnen niet of onvoldoende helpen, kan een chirurgische ingreep nodig zijn.  

2. Galstenen

Het lichaam heeft gal nodig om vetten af te breken. Gal is een donkergroene, stroperige vloeistof die wordt aangemaakt in de lever en wordt opgeslagen in de galblaas. De gal bestaat uit twee bestanddelen: galzouten en cholesterol. Wanneer het evenwicht tussen deze twee bestanddelen verstoord raakt, kan de gal indikken waardoor er gruis en later zelfs stenen kunnen ontstaan. 

Galstenen zorgen niet altijd voor klachten. Wanneer er geen klachten zijn, is het ook niet nodig om de stenen te behandelen. Vanaf wanneer een galsteen klem komt te zitten, ontstaan er klachten zoals pijn in de bovenbuik die in aanvallen voorkomt en misselijkheid. Galstenen kunnen meestal behandeld worden door middel van medicatie die de steen oplost. Als dat niet werkt, kan een chirurgische ingreep nodig zijn.     

3. Coeliakie

Bij coeliakie is het lichaam overgevoelig aan gluten. Gluten is een eiwit dat voorkomt in verschillende voedingsmiddelen met tarwe, rogge, spelt en andere granen. Coeliakie of glutenintolerantie is een auto-immuunaandoening die ervoor zorgt dat de verdedigingsmechanismen van het lichaam in de aanval gaan wanneer er gluten in het lichaam aanwezig zijn. De afweersystemen in het lichaam zorgen er normaal gezien voor dat virussen en bacteriën worden bestreden. Bij coeliakie herkent het lichaam de normaal gesproken onschuldige gluten als een bedreiging en gaat het in de tegenaanval. Hierdoor raakt het darmslijmvlies beschadigd waardoor er klachten ontstaan. 

De vaakst voorkomende symptomen van coeliakie zijn onder andere: pijn in de darmen, een opgeblazen gevoel, braken en gewichtsverlies. Om klachten tegen te gaan, bestaat er maar een echte remedie en dat is gluten zo veel mogelijk te vermijden.  

4. Ziekte van Crohn 

De ziekte van Crohn wordt gekenmerkt door constante ontstekingen van het maag-darmkanaal. De ziekte maakt deel uit van de inflammatoire darmziekten (Inflammatory Bowel Disease, IBD) en kan overal in het maag-darmkanaal (van mond tot anus) voorkomen.

In de medische wereld is er nog altijd geen duidelijkheid rond de oorzaak van de ziekte. Er wordt gedacht dat genen en familiegeschiedenis en rol kunnen spelen in of je al dan niet geconfronteerd wordt met de ziekte. De vaakst voorkomende klachten zijn onder andere: pijn in de buik en darmen, diarree, rectale bloedingen, gewichtsverlies en koorts. Bepaalde voedingsmiddelen zoals zuivel, koolzuurhoudende dranken, alcohol, koffie, rauwe groenten, rood vlees en vette voeding kunnen ook voor klachten zorgen.    

5. Colitis ulcerosa

Ook colitis ulcerosa maakt deel uit van de inflammatoire darmziekten. Letterlijk vertaald betekent het een ontsteking van de dikke darm (colon = dikke darm en -itis = ontsteking) met zweren (ulcerosa = zweren). Net als bij de ziekte van Crohn is de darm constant ontstoken. 

De klachten van colitis ulcerosa gelijken sterk op die van de ziekte van Crohn met klachten zoals buikpijn, diarree, vermoeidheid en gewichtsverlies. Medicatie kan gebruikt worden om de klachten te doen afnemen. Verder kan het ook helpen om bepaalde voedingsmiddelen te vermijden als die voor klachten zorgen.

Wanneer de klachten ernstig zijn, kan een chirurgische ingreep nodig zijn waarbij een gedeelte van de dikke darm wordt verwijderd.  

6. Prikkelbare darmsyndroom 

Heb je minstens driemaal per maand last van pijn in de maag of darmen? Dan heb je misschien wel last van het prikkelbare darmsyndroom. Deze aandoening komt relatief vaak voor. Zo heeft ongeveer 10 tot 15 percent van de wereldbevolking last van het prikkelbare darmsyndroom. 

De oorzaak van het p​​​​​​​rikkelbare darmsyndroom is momenteel nog niet bekend. De klachten zijn onder andere zeer loperige of juist erg vaste ontlasting en een opgeblazen gevoel. Ook bij deze aandoening kan de voeding een grote rol spelen in de ongemakken die voorkomen. De meeste behandelingen richten zich dan ook op aanpassingen van het dieet die ervoor zorgen dat de klachten tot een minimum beperkt worden.  

7. Aambeien

Wanneer je vaak helderrood bloed terugvindt bij het toiletbezoek, kan het zijn dat je last hebt van aambeien. Aambeien zijn opgezwollen en uitgezakte zwellichamen in de endeldarm. Deze uitstulpingen kunnen zowel inwendig als uitwendig voorkomen en voelen meestal pijnlijk en jeukerig aan. Aambeien kunnen veroorzaakt worden door chronische constipatie, diarree en een gebrek aan vezels in het dieet. 
Aambeien kunnen behandeld worden door meer vezels te eten en meer water te drinken. Verder kan een aambeienzalf helpen om te klachten tijdelijk te verachten. Wanneer de aambeien niet vanzelf weggaan, kan een chirurgische ingreep nodig zijn om de aambei te verwijderen. 

8. Diverticulitis

Divertikels zijn uitgerekte stukjes van de dikke darm die een kleine holte vormen. De holtes lijken op zakjes die in de meeste gevallen niet voor klachten zorgen. 1 op de 70 mensen heeft divertikels in de dikke darm. Klachten ontstaan pas wanneer een divertikel ontsteekt. Dit veroorzaakt dan buikpijn (meestal aan de linksonder in de buik), misselijkheid en koorts. 

Diverticulitis gaat meestal vanzelf over. Om het genezingsproces te versnellen, kan het helpen om gezond te eten. Eet dus voldoende vezels en drink minstens twee liter per dag. Om de pijn te verzachten kun je een pijnstiller zoals paracetamol gebruiken. Andere pijnstillers zoals ibuprofen, diclofenac en naproxen gebruik je niet bij diverticulitis.  

9. Anusfissuur 

Een anusfissuur is een klein wondje of kloofje aan de overgang van de huid naar de anus. Het scheurtje loopt meestal in de lengte van de bilspleet. De klachten van een anusfissuur zijn te vergelijken met die van een aambei met helderrood bloed in de ontlasting als voornaamste symptoom. 
Een anusfissuur wordt vaak veroorzaakt door te harde ontlasting. Dit kan een gevolg zijn van een dieet met te veel vezels. Verder kan een periode met diarree en veelvuldig vegen ook voor een kloofje zorgen. 

Een anusfissuur kan vaak moeilijk genezen. Het weefsel rondom de anus heeft een moeilijke doorbloeding waardoor het genezingsproces vaak minder vlot verloopt. Om het genezingsproces te versnellen kan een dokter een medicijn voorschrijven dat de ontlasting soepel houdt waardoor er minder druk op de anus komt. Wanneer de fissuur niet geneest, kan een ingreep nodig zijn.