Kan zonnecrème huidkanker voorkomen?

Waarom is de zon gevaarlijk?

Ultraviolette (UV) straling maakt deel uit van het elektromagnetische lichtspectrum dat de aarde bereikt vanuit de zon. Het heeft golflengten korter dan zichtbaar licht, waardoor het onzichtbaar is voor het blote oog. Er zijn twee vormen van lichtstralen: Ultraviolet A (UVA) en Ultraviolet B (UVB).

UVA

Ultraviolet A (UVA) is de UV-straal met de langere golflengte en richt meer schade aan dan UVB-stralen omdat deze dieper in de huid kan doordringen en het DNA van de cellen kan aantasten.
UVA tast de celmembranen aan en verandert de eiwitten in de cellen. Wanneer dit gebeurt, treden er veranderingen op in het niveau van collageen en elastine in de huid, wat leidt tot rimpels en verslapping.

Bovendien veroorzaken veranderingen in de samenstelling van de celstructuur van de huid schade aan de bloedvaten. Op je huid is het resultaat constante roodheid of wat vaak "spinaders" wordt genoemd - die rode of paarse clusters van kleine bloedlijntjes rond de neus, wangen en/of op de kin.

UVB

Ultraviolet B (UVB) is de kortere golf UV-straal en wordt geabsorbeerd door de buitenste laag van de huid (de opperhuid). Te veel blootstelling aan deze stralen zorgt ervoor dat de opperhuid chemische stoffen produceert die ontstekingsmediatoren worden genoemd. Deze stoffen kunnen onder de buitenste laag van de huid naar de middelste laag (de dermis) sijpelen en de bloedvaten ontsteken, die vervolgens opzwellen en de buitenste laag van de huid rood kleuren.

De UVB-stralen tasten ook het genetisch materiaal van de huid aan - en deze schade kan leiden tot huidkanker. Van UVB-stralen is ook bekend dat zij het immuunsysteem beïnvloeden en het vermogen van de huid om zichzelf te genezen aantasten.

UVB-straling tast ook de pigmentcellen (melanocyten) van de huid aan. Wanneer dit gebeurt, verhogen de cellen hun productie van melanine en beginnen ze meer melanosomen naar het huidoppervlak te sturen om zich te beschermen tegen schade aan het DNA van deze cellen. Dit veroorzaakt sproeten en "ouderdomsvlekken". Bij sommige mensen - en bij voldoende blootstelling aan de zon - leidt dit ook tot melanoom en andere vormen van huidkanker.

Zonnecrème en huidkanker

Er bestaat voldoende wetenschappelijk bewijs dat suggereert dat het gebruik van zonnecrème de schadelijke effecten van zonlicht kan beperken en voorkomen, waaronder ook huidkanker. Dit is wel enkel zo wanneer je zonnecrème op een correcte manier gebruikt. Dat betekent dat je je met een voldoende dikke laag insmeert en je om de twee uur een nieuwe laag zonnecrème aanbrengt. Over het algemeen raadt men ook aan om een zonnecrème met minstens SPF 30 te smeren om je optimaal te kunnen weren tegen zonnestralen. 

Hoe vaak mag je verbranden voor je huidkanker krijgt?

De relatie tussen hoe vaak je huid verbrandt door de zon en hoe groot de kans op huidkanker is, is wat men noemt een ‘dosis-respons relatie’. Dit wil zeggen dat hoe vaker je verbrand, hoe hoger de kans is op huidkanker. Dat geldt vooral voor de ernstige gevallen, waarbij de huid niet enkel een rode kleur heeft, maar ook blaren. Vooral bij kinderen is een verbrande huid een groot risico, want ze hebben een veel gevoeligere huid dan volwassenen.

De zon hebben we nodig voor onze dagelijkse dosis vitamine D en is over algemeen bevorderlijk voor het mentaal welzijn. Toch zijn er allerlei fysieke klachten die zonlicht op de huid kunnen teweegbrengen, waaronder zelfs huidkanker. De beste manier om huidkanker te voorkomen is het consistent en correct gebruik van zonnecrème. Bescherm je dus steeds wanneer je naar buiten gaat.